Sri Aurobindo en de Moeder:

Pioniers van de Nieuwe Tijd

Toen ik in 1993 aan mijn Raja Yoga opleiding begon, waren De Moeder en Sri Aurobindo al snel mijn inspiratiebronnen. Zij waren twee pioniers van de Nieuwe Tijd, die leefden in het begin van de vorige eeuw. Hun informatie is tijdloos en universeel en draagt de essentie van ons ascensieproces in zich.
Het wonder van pioniers bestaat erin dat ze het ‘niets’ ingaan en dat het iets wordt omdat ze erdoor zijn gegaan. Dat is hun genade, hun geschenk aan de wereld.

Sri Aurobindo en de Moeder

Sri Aurobindo werd op 15 augustus 1872 geboren in Calcutta en de Moeder op 21 februari 1878 in Parijs. Ze leefden vanaf 1920 samen in de ashram in Pondicherry (India), alwaar ze hun Grote Werk, een alchemistische transmutatie van het hele innerlijke en uiterlijke bestaan, verrichtten. Het was Sri Aurobindo en de Moeder in de loop van hun evolutie duidelijk geworden dat ze gestuurd waren om de basis te leggen van de materiële verwezenlijking van een nieuwe soort op aarde. De essentie van ons ascensieproces ligt in de eerste stap, namelijk de neerdaling of descensie van het ‘Supramentale’ in het stoffelijke.
Het gaat niet om het verlaten van de wereld in ruil voor een leven in de Hemel of in het Nirvana. Het is de neerdaling van het nieuwe (‘supramentale’, zoals zij het in hun tijd noemden) bewustzijn in de materie dat zorgt voor transformatie. Tegenwoordig spreken we over het Christusbewustzijn of Eenheidsbewustzijn.

‘Surrender’, de totale overgave van zichzelf, is het sleutelwoord van de yoga van Sri Aurobindo en de Moeder – ook de Integrale Yoga of de Supramentale Yoga genoemd.
De condities waarin de mensen op aarde leven zijn het resultaat van hun bewustzijnstoestand. ‘Die condities te willen veranderen zonder het bewustzijn te veranderen is een hersenschim,’ zei de Moeder. ‘De ene beschaving volgt op de andere, de ene ramp op de andere, maar de zaak zelf verandert niet omdat er iets ontbreekt, iets dat er niet in aanwezig is, en dat is het bewustzijn.’
Dit is de tijd van het alles of niets. Niemand kan zich eraan onttrekken, het is één groot Gebeuren. De alles omvattende staatsgreep van het Nieuwe Bewustzijn volgens de Moeder.
Alle verwachtingen van Sri Aurobindo en de Moeder werden steeds achteruit geschoven door de geweldige weerstand van de vijandige krachten die elke vooruitgang, hoe klein ook, hardnekkig bevochten. Reeds in 1910 zei Sri Aurobindo: ‘Het eind van een evolutiestadium wordt gewoonlijk gekenmerkt door een sterke heropleving van alles wat uit de evolutie gaat verdwijnen.’

De evolutie is het product van een involutie, niets komt eruit dan wat er reeds in zat. Als het Bewustzijn zich niet diep in het atoom bevond zou Het er nooit uit kunnen komen. Want niets kan voortkomen uit niets; waar geen zaad is komt geen vrucht, het bewustzijn kan niet het product van een onbewustheid zijn. Aan het eind van de wedloop vinden we terug wat er altijd al is geweest, zuiver, in het hart van het eerste atoom. Het geheim van de oorsprong is te vinden aan het einde.
Sri Aurobindo gaf aan dat wij onwetend de Alwetendheid in ons hebben opgeslagen, in elk deeltje, in elk atoom, elke molecuul, elke cel van de materie. Door ons denken – door het mentale – blokkeren we de bewuste aanwezigheid van het Alwetende. Dat wil zeggen dat we feitelijk een mentale korst hebben gelegd rondom onze materie waarbinnen het Allerhoogste Bewustzijn ligt te sluimeren. Daardoor zijn we mentale wezens die het Alwetende niet laten Zijn. Kort gezegd: het denken blokkeert het Zijn.

Het bewustzijn is de sleutel tot de overgang

‘Het is het Bewustzijn van de Cellen dat moet veranderen,’ sprak de Moeder.
Eerst dient het lichaam – het lichaamsbewustzijn – zich te verruimen. Dat is onontbeerlijk, anders worden de cellen een soort kokende brij onder de druk van het supramentale licht.
De cellen hebben een samenstelling of een inwendige structuur die overeenkomt met de structuur van het heelal. Zo komt de verbinding tot stand tussen de identieke uitwendige en inwendige toestanden, wat betekent dat de cel in haar inwendige structuur de vibratie van de overeenkomstige toestand in de totale structuur opvangt.
De ware bewustzijnsverandering, volgens de Moeder, is die welke de fysieke gesteldheid van de wereld zal veranderen en er een totaal nieuwe schepping van zal maken. De evolutie bouwt geen beschavingen, ze bouwt een steeds omvattender bewustzijn. Het bewustzijn is de sleutel tot de overgang.
De hele evolutiegeschiedenis is de verbetering of de uitbreiding van een vorm van ontvankelijkheid.
De mentale stilte (of liever: ‘de mentale transparantie’, de geliefde uitdrukking van de Moeder) is de eerste barst in het pantser dat voor ons de toekomst afsluit. Niet meer in gedachten te verwijlen maakt de eerste bres in de gewoonte een mens te zijn. En het is de barst waardoor de nieuwe wereld naar binnen kan dringen. Het mentale vertegenwoordigt de vroegere kieuwen die beletten de nieuwe lucht in te ademen. ‘Het denken is de Vijand,’ zei de Moeder. ‘De vijand van de cellen. Voor de cellen is denken opgegeten worden.’
Wat het eerst, voor al het andere, zal muteren, is het bewustzijn, de perceptie van de wereld, de perceptie van de Materie, of veeleer onze valse perceptie van iets dat een valse materie is, omdat ze verkeerd wordt gezien. ‘Je kunt beter heel erg waakzaam zijn, heel erg wakker, in plaats van je te interesseren voor innerlijke psychologische probleempjes die nogal …. ouderwets zijn,’ zei de Moeder. ‘Ze behoren in ieder geval tot een stuk menselijke geschiedenis dat zijn frisheid heeft verloren. Je zou beter meer aandacht schenken aan algemene dingen, subtieler, onpersoonlijker, die je zullen leiden naar nieuwe ontdekkingen van bijzonder belang.’ ‘Ik’ schept alle afstanden, omdat het de hele rest buiten zichzelf plaatst. Hoe meer het ‘ik’ vervaagt, des te meer is de totaliteit van het universum aanwezig.

Materie is Bewustzijn

De ware transformatie is dus de transformatie van het bewustzijn, de rest volgt vanzelf.
Materie is Bewustzijn. Men kan gerust zeggen dat heel Moeders experiment erin bestond tot het bewustzijn van de Materie door te dringen, tot het zuivere substratum of de zuivere Beweging, tot de zuivere vibratie waaromheen al de vormen hun spiraalwindingen hebben opgebouwd of verkorst zijn. Als je de Materie wilt veranderen, zul je met de Materie in aanraking moeten komen. Het geheim ligt niet in de hogere lagen van het Mentale, maar juist in de duisternis die we willen ontvluchten.
Materie is slechts een vibratie die zich steeds opnieuw blijft herhalen.
Sri Aurobindo zei: ‘Er moet een bewustzijnstoestand bereikt worden waarin men het collectieve leven van de cellen kan bewaren zolang men wil. De aanstaande toestand van het menselijke Zijn is een toestand die én het leven én de dood omvormt. Het is het ware bewustzijn van de onsterfelijkheid.’
De grote evolutionaire keerpunten betekenen niet het verwerven van een hoger en ruimer bewustzijn, maar een nieuw en nauwkeuriger bewust worden van het altijd aanwezige.
Bewustzijn is de scheppende essentie van het universum. Zonder bewustzijn geen universum. Bewustzijn is wat is omdat er zonder bewustzijn niets is.
Het bewustzijn is de oorsprong van de hele schepping. En wat wij ‘bewustzijn’ noemen, is eenvoudig een ver contact – zonder precisie en zonder nauwkeurigheid – met het Allerhoogste Bewustzijn.
De meeste mensen zeggen dat er ‘bewustzijn’ is wanneer ze beginnen te denken. Maar de planten zijn volkomen bewust en toch denken ze niet. Ze hebben heel precieze gewaarwordingen die de uitdrukking zijn van een bewustzijn, maar ze denken niet. De dieren beginnen te denken en hun reacties zijn gecompliceerder. Je kunt je bewust zijn van een gewaarwording zonder de minste gedachte te hebben. Dat is bewust Zijn.

De huidige toestand

De hele constructie van de wereld blijkt nog een rem te zijn. Het is nodig dat er een verandering in het aardse bewustzijn plaatsvindt. Je kunt niet heel alleen tot de nieuwe soort behoren.
De individuele vooruitgang wordt om zo te zeggen gecontroleerd of ingedijkt door de collectieve toestand. Tussen de collectiviteit en het individu bestaat een onderlinge afhankelijkheid waarvan je je niet volledig vrij kunt maken, zelfs als je het probeert.
Het collectieve denken, de collectieve suggestie is een geweldige invloed die voortdurend op het individuele denken inwerkt. De massa staat altijd lager dan de enkeling. In een menigte is er een mengsel van allerlei onbewustheid, van allerlei duisternis, en je wordt gedwongen om in die onbewustheid af te glijden. Er is maar één middel om daaraan te ontsnappen: je bewust te worden van jezelf – meer en meer bewust en alert. Je leert jezelf kennen en daarna jezelf meester worden.
Wil je in een gemeenschap een individu zijn, dan is het nodig dat je je absoluut van jezelf bewust bent. Van het Zelf dat boven iedere vermenging staat, dat wat de Waarheid van je wezen is. En zolang je je niet bewust bent van de Waarheid van je wezen, word je door allerlei dingen bewogen zonder je daar in het minst rekenschap van te geven.
Ieder dient vrij te staan zijn leven in te richten niet volgens geldelijke middelen, maar volgens zijn innerlijke mogelijkheden. Jezelf volkomen kennen impliceert leven vanuit jouw Zijnstoestand.

Het is nodig dat er een volmaakt evenwicht bereikt wordt tussen wat van boven komt en wat van beneden af reageert, en wanneer de twee zich verenigen, is dat het volmaakte evenwicht dat de Verwezenlijking is – een voortdurende, progressieve Verwezenlijking.
Als een hogere kracht in een lager niveau neerdaalt, wordt zij door de lagere substantie, het mindere vermogen en die meer gemengde bewegingen van dat lagere niveau verminderd en gewijzigd. Zelfs haar waarheid en vermogen blijft niet zuiver. Het eerste resultaat van het neerstromen van de bovenmentale krachten is heel dikwijls het vergroten van het ego, dat zich sterk, bijna onweerstaanbaar voelt, vergoddelijkt, stralend. Het eerste wat van belang is als je een en ander hiervan hebt ervaren, is dit verheerlijkte ego te laten samensmelten met het Goddelijke.
Het is waar dat het spirituele leven de unieke essentie in allen openbaart, maar het onthult ook de oneindige verscheidenheid. Het werkt aan de verscheidenheid in de eenheid en aan de volmaaktheid in deze verscheidenheid. En de volmaaktheid in die verscheidenheid is dat ieder volmaakt is zoals hij is. Ieder ding, ieder element, ieder wezen heeft als zending een deel van deze eenheid aan zichzelf te openbaren en dit eigene zal in ieder worden ontwikkeld, waarbij tegelijkertijd het gevoel van de oorspronkelijke eenheid wordt gewekt. Dat is wat ‘werken aan de eenheid in de verscheidenheid’ betekent.
Als er een universum was waarin alle elementen identiek waren, zou je je onmiddellijk afvragen waarom het bestaat. Waarom zou er dan een manifestatie zijn?
Het jezelf opdragen (overgave aan het Goddelijke) hangt niet af van het speciale werk dat je doet, maar van de geest waarin al het werk, wat het ook mag zijn, wordt gedaan. Openheid in het werk betekent hetzelfde als openheid in het bewustzijn.
Je dient er in de juiste geest en met de juiste houding, met de juiste wil aan te beginnen, dan zal de rest vanzelf komen. Je wordt je bewust van je innerlijk wezen en je ziet het uiterlijk wezen als een instrument.
De filosofie is nooit in staat geweest het geheim van de dingen te ontsluieren, omdat zij altijd geprobeerd heeft het universum terug te brengen tot de maat van de menselijke geest.

De Nieuwe Tijd

Dit is de tijd waarin alles openlijk ten toon wordt gespreid. De dingen worden ontmaskerd, de mensen worden ontmaskerd. Dit is geen ‘slechtere’ tijd; het is de tijd van de waarheid.
Elke overgang in de evolutie is een ramp voor de oude soort. Allen die de orde willen herstellen, trekken alles achteruit, terug in de oude ideeën, daarom lukt het hun niet. Steeds duidelijker wordt dat het bovennatuurlijke niet bestaat, maar dat er slechts opeenvolgende gradaties van natuurlijkheid zijn. Het hele werk van de meesters der evolutie bestaat erin het natuurlijk te maken. Voor ons, mentale soort, betekent weten begrijpen. Voor de volgende soort is weten beleven, Zijn – onverschillig waar en wanneer. De tijd duurt eindeloos in het oude bewustzijn en in dat andere bestaat hij niet meer. Men kan niet proberen de nieuwe soort te worden, want dat is dan weer de oude soort die aan het proberen is met haar ouderwetse middelen (o.a. intellect). De aanstaande werkwijze van het nieuwe wezen is dus dat de dingen niet meer worden gedacht, ze worden geleefd.
Problemen worden hoegenaamd niet meer bezien van een psychologisch standpunt: het zijn alleen nog vibraties. En die kennis van de vibraties is volgens de Moeder van zo’n wijsheid en zo’n kalmte, van zo’n onverstoorbare rust, en helemaal los van elke notie van goed, kwaad, goddelijk, juist, verkeerd. ‘We zijn in de materie geboren om de Waarheid van de Materie te ontdekken, niet de waarheid van de hemel – maar het zou kunnen dat ze hier EEN zijn,’ zei de Moeder. We kunnen onszelf niet beletten te denken dat de hemel, die ‘andere’ wereld een ‘andere’ werkelijkheid is – maar het is dezelfde werkelijkheid, gezien met andere ogen. Het is dus de verandering van standpunt die zich voltrekt. Het begin van de cellulaire tijd. De omschakeling van het ritme van de cellen. ‘Een vreemde toestand: je bent helemaal klaar wakker en helemaal bewust, en tegelijk helemaal onbewust van de tijd en van de dingen om je heen …,’ sprak de Moeder over haar ervaring.
Het is net of dat nieuwe Bewustzijn alles intensiveert om het beter waarneembaar te maken; alle levensomstandigheden, ziekten, misverstanden, geschillen, alles, alles wordt scherper gesteld, scherper, scherper, om je als het ware te dwingen het te zien. Zo is de methode van dit Bewustzijn. Het oefent druk uit opdat alles wat in de natuur weerstand biedt aan de oppervlakte zou komen en zich manifesteren.
De Moeder geeft aan dat die andere ‘toestand’ nu zelfs geen bewustzijnstoestand is, het is een ZIJNSWIJZE. ‘Geen ‘bewustzijnstoestand’, want dit impliceert ‘zich bewust zijn van iets’, met daaraan gekoppelde gedachten – het is niet dat, het is een zijnswijze. Het is een volkomen natuurlijke, spontane manier van Zijn.’
We maken de volgende stap, van het denkbewustzijn naar Zijns bewustzijn, waarbij het denken er niet meer in zijn huidige hoedanigheid is.
Een overdenking waard?!

Bronvermelding:
De Moeder deel 1, 2 en 3; Satprem
Kiezen voor het Goddelijke; Gesprekken met de Moeder
Licht op Yoga; Sri Aurobindo
Voorbij de mens; Georges van Vreckhem